Năm 2024 đánh dấu một cột mốc lịch sử đối với ngành dừa Việt Nam: lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu vượt ngưỡng 1 tỷ đô la Mỹ. Thành công ấn tượng này có được nhờ những nỗ lực không ngừng trong việc mở rộng thị trường, đặc biệt là cú huých từ việc xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.

“Trái ngọt” từ những con số

Theo số liệu từ cơ quan hải quan, tính đến cuối năm 2024, xuất khẩu dừa tươi đạt 390 triệu USD, tăng trưởng ngoạn mục 61% so với cùng kỳ năm trước. Nếu tính chung tất cả các sản phẩm từ dừa, kim ngạch xuất khẩu đạt gần 1,1 tỷ USD, tăng hơn 20% so với năm 2023. Đây là lần đầu tiên sau 14 năm, trái dừa mang về doanh thu tỷ đô cho Việt Nam.

Tiềm năng “vàng” của ngành dừa

Việt Nam hiện có 200.000 ha dừa, với sản lượng hàng năm đạt 2 triệu tấn. Điều đáng tự hào là một phần ba diện tích dừa đạt tiêu chuẩn hữu cơ của Mỹ và châu Âu, tập trung chủ yếu ở miền Trung và Đồng bằng sông Cửu Long. Đặc biệt, dừa xiêm Bến Tre đã được cấp chỉ dẫn địa lý, với 133 mã số vùng trồng và hơn 8.300 ha phục vụ xuất khẩu.

Với hơn 600 doanh nghiệp sản xuất và chế biến, ngành dừa Việt Nam có lợi thế cạnh tranh đáng kể trên thị trường quốc tế. Việt Nam hiện đứng thứ 4 về xuất khẩu dừa tại châu Á – Thái Bình Dương và thứ 5 trên toàn cầu.

“Chìa khóa” thành công: Trung Quốc và các thị trường tiềm năng

Trung Quốc hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của dừa Việt Nam, chiếm 25% tổng giá trị xuất khẩu. Việc hai nước ký Nghị định thư nhập khẩu chính ngạch vào tháng 8/2024 đã mở ra cơ hội to lớn cho trái dừa Việt Nam. Hiện tại, Việt Nam là nhà cung cấp dừa lớn thứ ba cho Trung Quốc, với hơn 20% thị phần.

Ngoài Trung Quốc, dừa Việt Nam còn được ưa chuộng tại nhiều thị trường khác như EU, Mỹ, Canada và Hàn Quốc nhờ lợi thế về giá cả và hương vị ngọt thanh đặc trưng.

Thách thức và “bài toán” nguyên liệu

Mặc dù đạt được những thành tựu đáng kể, ngành dừa Việt Nam cũng đang đối mặt với không ít thách thức, trong đó đáng lo ngại nhất là nguy cơ thiếu nguyên liệu. Nhiều nhà máy chế biến dừa tại Bến Tre đã được đầu tư, nhưng nguồn cung dừa vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu.

Theo Hiệp hội Dừa Việt Nam, giá dừa từng xuống thấp kỷ lục 1.000 đồng một quả, khiến nông dân e ngại mở rộng diện tích. Tình trạng thiếu mã đóng gói và vùng nguyên liệu không ổn định cũng gây khó khăn cho việc xuất khẩu.

Giá nguyên liệu dừa tăng cao do cạnh tranh từ Thái Lan, Ấn Độ, Trung Đông và Trung Quốc, khiến các nhà máy trong nước gặp khó khăn trong việc thu mua. Các nhà máy sơ chế của Trung Quốc mở rộng hoạt động cũng đẩy giá dừa lên cao, gây khó khăn cho doanh nghiệp chế biến trong nước.

Giải pháp nào cho ngành dừa?

Để giải quyết bài toán nguyên liệu, Hiệp hội Dừa Việt Nam đã đề xuất các giải pháp như đàm phán với Trung Quốc để cấp thêm mã vùng trồng cho Việt Nam, đồng thời cần có chính sách thuế hợp lý để ngành dừa tăng sức cạnh tranh.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng kêu gọi doanh nghiệp hợp tác xây dựng chuỗi giá trị bền vững từ trồng trọt, chế biến đến tiêu thụ để đảm bảo ngành dừa phát triển lâu dài và ổn định.

Năm 2024 là một năm thành công rực rỡ của ngành dừa Việt Nam, nhưng cũng đặt ra những thách thức không nhỏ. Để duy trì đà tăng trưởng và phát triển bền vững, ngành dừa cần có sự chung tay của nhà nước, doanh nghiệp và người nông dân trong việc giải quyết các vấn đề về nguyên liệu, nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường.

Hy vọng rằng, với những nỗ lực không ngừng, ngành dừa Việt Nam sẽ tiếp tục gặt hái được nhiều “trái ngọt” trong tương lai.

MỹMỹ

NGUỒN CUNG CẤP THANH LONG